Door Kadir Duran
In mei 2024 publiceerde de onafhankelijke nieuwswebsite Notus een artikel over seksuele intimidatie door mensenrechtenorganisaties, waarin verschillende interviews werden afgenomen met jonge vrouwen die voor een aantal mensenrechtenorganisaties werkten. Nu, vijf maanden later, is de van seksuele intimidatie beschuldigde Dolkun Isa begin augustus teruggetreden als voorzitter van WUC in afwachting van een onderzoek. Wat is er geworden van de jonge vrouw die in dit incident verwikkeld was? Onze verslaggever interviewde haar onlangs.
“Ik ben Esma Hazal, 25 jaar oud en ik studeer filosofie en moraalwetenschappen. Voorheen was ik actief als activiste voor de Oeigoerse zaak, ik ben een Belgisch-Turkse vrouw die sympathie heeft voor de Oeigoeren.”
We weten dat Notus, een Amerikaanse nieuwssite,in mei van dit jaar verslag heeft gedaan van uw ervaringen. Mag ik u vragen waarom u ervoor koos om uw “geheim” te onthullen?
Esma: Op een dag in 2023 ontdekte ik dat het probleem van seksuele intimidatie niet alleen mijn ervaring was in de Oeigoerse zaak, maar dat het ook andere vrouwen trof. Toen ik hierachter kwam, wilde ik deel uitmaken van een project met verschillende vrouwelijke slachtoffers om extern bewustzijn te creëren bij de media, omdat men erachter kwam dat interne opmerkingen om een oplossing te vinden voor dit probleem niet serieus werden genomen. Integendeel, ze zorgden ervoor dat het probleem niet echt werd opgelost, maar dat het eerder stil bleef.
Dit incident werd toen een heet hangijzer, vooral op internationaal niveau, hoe heeft u zo’n enorme publieke opinie en druk weerstaan?
Esma: Om je te vertellen dat ik het niet op een goede manier heb aangepakt. Ik heb veel steun gehad van Oeigoeren die een belangrijke rol spelen in deze zaak, zoals Dilnur Reyhan, Arslan Hidayet en Tumaris Almas, maar ook van niet-Oeigoeren die als onderzoekers op dit gebied werken, zoals David Tobin of Alicia Hennig. De steun heeft me geholpen om gemotiveerd te blijven vechten tegen onrecht, wat ik blijf doen, ook al gaat het langzaam omdat ik ook mijn studie moet combineren. Maar deze periode heeft me mentaal geraakt en ik hoop dat ik de boosdoeners ervoor kan laten boeten. Ik verdiende geen enkele negatieve reactie omdat ik de waarheid sprak.
Ik heb de details van die dagen en de mentale, fysieke en sociale gevolgen van het praten over seksuele intimidatie opgeschreven in mijn blog Reflect-In https://www.reflect-in.com/post/the-mental-physical-and-social-cost-of-speaking-out-against-sexual-harassment
Wat is er veranderd in je persoonlijke leven na dit incident? Help je nog steeds het Oeigoerse Wereldcongres? Heeft Dolkun Isa weer contact met je opgenomen?
Esma: Ik heb het Oeigoerse Wereldcongres nooit geholpen. Toen Dolkun Isa me begon lastig te vallen en te intimideren met deze seksuele opmerkingen, hadden we elkaar nooit in het echt gezien. Hij nam contact met me op omdat ik bijdroeg aan de Oeigoerse zaak met mijn outreach-projecten en vrijwilligerswerk. Na de publicatie van het artikel, het is nu 5 maanden geleden en hij heeft nog steeds geen excuses aangeboden. Maar twee dagen nadat het NOTUS artikel uitkwam, plaatste hij een tweet waarin hij zich kort verontschuldigde en beloofde om veranderingen aan te brengen op het Oeigoerse Wereldcongres, maar daarna nam ik deel aan interviews waarin ik hem niet vernederde en daarom vergat hij deze oppervlakkige excuses snel zonder dat hij of zijn organisatie zich publiekelijk verontschuldigden. Daarna begon hij het Oeigoerse volk te manipuleren over het feit dat China hem vaak aanvalt en dat het NOTUS ‘artikel een Chinese aanval zou kunnen zijn om de Oeigoerse zaak te verstoren. Daar begon hij te insinueren dat ik een spion was.
Ik heb ook interviews en rapporten over jou gelezen. Waarom beschuldigden ze jou ervan een “Chinese spion” te zijn?
Esma: Ten eerste, omdat ik een waarheid sprak die moeilijk te accepteren is voor het Oeigoerse volk in relatie tot hun leider, die het gezicht is van de Oeigoerse zaak en de bekendste organisatie in de Oeigoerse zaak. Bovendien ben ik geen Oeigoer, en aangezien China veel spionagewerk verricht, zijn er helaas zelfs Oeigoeren die spionagewerk verrichten om hun familie in Oost-Turkestan te beschermen. Als een niet-Oeigoer naar buiten komt met een zware waarheid over een Oeigoerse leider, denk ik dat het iets doet met hun trauma’s en vertrouwensproblemen in het algemeen. Maar dit alles is geen reden om niet in de slachtoffers te geloven als we het hebben over een man aan de macht die de middelen heeft om zijn volk te manipuleren om niet te geloven in wat er over hem gezegd wordt.
Je hebt het Oeigoerse Wereldcongres al geholpen met vrijwilligerswerk. Kun je ons vertellen wat voor organisatie dit is?
Esma: Ik heb het Oeigoerse Wereldcongres niet geholpen en ik wist niet precies wat voor organisatie het is, maar ik heb in die tijd geleerd dat het een organisatie is die bij lange na niet door oprechte mensen wordt geleid, want oprechtheid in mensenrechtenactivisme betekent neutraal zijn in deze tijden van crisis.
De feministische beweging van de afgelopen jaren heeft veel vrouwen aangemoedigd om op te staan en het probleem van onrechtvaardige macht aan de kaak te stellen. Wat vind je van het corruptieprobleem in sommige internationale mensenrechtenorganisaties?
Esma: Ik vind dat er de laatste jaren veel bewustwording is om het corruptieprobleem binnen deze mensenrechtenorganisaties aan de kaak te stellen. Maar ik denk dat we ons ervan bewust moeten zijn dat dit de kant is die durft op te staan en dit probleem aan de kaak durft te stellen. Met de reacties die ik heb gehad en de negatieve campagne die de zogenaamde Oeigoerse activisten zoals Meryem Sultan of Abduweli Eyup hebben veroorzaakt na het bericht door te praten over de mooie momenten met Dolkun Isa en de ervaringen van de slachtoffers in twijfel te trekken, is het duidelijk dat andere slachtoffers moeite zullen hebben om te melden wat ze hebben meegemaakt. Zoals we weten zijn er andere slachtoffers. Ik merk echter wel dat er verandering is, omdat bijvoorbeeld jonge Oeigoerse vrouwen gesensibiliseerd zijn over dit onderwerp en voorzichtiger zullen zijn wanneer ze in contact komen met mannen met macht. Als ik ook maar één vrouw kan behoeden voor perverse toenaderingen van wie dan ook in de Oeigoerse zaak, is dat al een grote stap voor mij.
