De regeringsleiders van de EU hebben “verdere beperkende maatregelen” tegen Iran beloofd, waarbij extra sancties tegen de productie van raketten en drones waarschijnlijk zijn. De stappen maken deel uit van de eerste tranche van conclusies van de Europese Raad in Brussel, schrijft politiek redacteur Nick Powell.
De EU-leiders stemden in met een boodschap van zowel steun als terughoudendheid aan Israël. De Raad veroordeelde de Iraanse aanval op Israël “krachtig en ondubbelzinnig” en bevestigde opnieuw “zijn volledige solidariteit met het volk van Israël en zijn inzet voor de veiligheid van Israël en de regionale stabiliteit”.
Een boodschap waarin “alle partijen worden opgeroepen de grootst mogelijke terughoudendheid te betrachten en af te zien van acties die de spanningen in de regio kunnen doen toenemen” weerspiegelt de Europese bezorgdheid dat Israëlische vergelding voor de Iraanse raket- en droneaanval zou kunnen leiden tot een breder conflict. Maar het is “Iran en zijn handlangers” die “alle aanvallen moeten staken”.
Er worden verdere beperkende maatregelen tegen Iran beloofd, met name met betrekking tot drones en raketten. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken zijn al begonnen met het vaststellen van extra sancties tegen de Iraanse productie van deze wapens.
Het is natuurlijk onmogelijk om de aanval van Iran op Israël en de acties van zijn proxies, zoals de aanvallen van de Houthi’s op schepen in de Rode Zee, afzonderlijk te bespreken. Ze maken deel uit van een bredere crisis die is voortgevloeid uit de Houthi-aanval op Israël en de daaropvolgende Israëlische invasie in Gaza.
De Europese Raad heeft verklaard dat hij “zich volledig blijft inzetten om bij te dragen aan deëscalatie en veiligheid in de regio”. Hij herhaalde zijn boodschap van maart dat hij “vastbesloten is om met partners samen te werken om onverwijld een einde te maken aan de crisis in Gaza”.
Dit omvatte een tot nu toe onbeantwoorde oproep tot “een onmiddellijk staakt-het-vuren en de onvoorwaardelijke vrijlating van alle gijzelaars, alsmede het bieden van volledige, snelle, veilige en ongehinderde toegang tot humanitaire hulp op grote schaal voor Palestijnen in nood”. De Raad kon alleen deze beloften herhalen en zijn inzet “voor een duurzame en blijvende vrede op basis van de tweestatenoplossing”.
Dat doel blijft ver weg, met een veel dreigender vooruitzicht van een verdere escalatie van de spanningen in het Midden-Oosten, met name in Libanon. De EU zal de politieke hervormingen in dat land en de versterking van de strijdkrachten blijven steunen.
Voor veel Europese leiders komt de impact van het conflict in het Midden-Oosten hier dicht bij huis, met het vooruitzicht van een groeiende vluchtelingencrisis. Veel van de Syrische vluchtelingen in Libanon zijn bereid om een gevaarlijke reis naar Europa te riskeren.
De Raad bevestigde “dat de EU vastbesloten is de meest kwetsbare mensen in Libanon te steunen, waaronder vluchtelingen, intern ontheemden en gastgemeenschappen in nood, en steun te verlenen bij de bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel”.
De verhoopte oplossing is dat de Syriërs die de burgeroorlog in hun land zijn ontvlucht, veilig naar huis kunnen terugkeren. Zoals met veel van het EU-beleid voor het Midden-Oosten lijkt dat streven nogal ver weg.
