Werkgevers en sommige overheden die vexatoire juridische dreigementen gebruiken om stakingen te stoppen en werknemers en vakbonden de mond te snoeren, kunnen in de toekomst worden beboet onder een nieuwe EU-richtlijn die definitief is goedgekeurd door het Europees Parlement.
Bedrijven maken in toenemende mate gebruik van SLAPP’s (Strategic Lawsuits Against Public Participation) in een poging om arbeiders en hun vakbonden te intimideren, met 161 van zulke zaken aangespannen in 2022 vergeleken met 4 in 2010, volgens onderzoek van de CASE Coalition.
De meeste zaken worden verworpen, ingetrokken of geschikt, maar niet voordat er langdurige procedures zijn gevoerd die aanzienlijke financiële en psychologische gevolgen hebben voor degenen die het doelwit zijn.
De tactiek wordt vooral gebruikt om journalisten het zwijgen op te leggen, zoals Daphne Caruana Galizia, die met 48 van dergelijke rechtszaken werd geconfronteerd toen ze in 2017 werd vermoord.
Bedrijven gebruiken SLAPPS ook om acties van werknemers en vakbonden te voorkomen of te bestraffen:
Frankrijk: Drie vakbondsactivisten werden tevergeefs aangeklaagd wegens smaad nadat ze de slechte arbeidsomstandigheden onder buitenlandse werknemers in de landbouw aan de kaak hadden gesteld.
Finland: Een legale staking van Finnair-werknemers werd geannuleerd nadat deze door de werkgever juridisch was aangevochten. Een rechtbank oordeelde vervolgens dat de actie illegaal was. Finnair betaalde de betrokken vakbond vervolgens 50.000 euro plus juridische kosten.
Kroatië: De publieke omroep HRT heeft tussen eerste kerstdag en oudejaarsavond in 2019 een juridische procedure aangespannen tegen de voorzitters van haar vakbonden van journalisten, waarbij 67.000 euro aan boetes werd geëist.
Compensatie
Na een lange actiecampagne onder leiding van de CASE-coalitie, waarvan het EVV deel uitmaakt, kreeg de Anti-SLAPP-richtlijn vandaag haar definitieve goedkeuring van het Europees Parlement.
De richtlijn introduceert specifieke waarborgen in gerechtelijke procedures om diegenen te beschermen die het doelwit zijn van onrechtmatige rechtszaken in grensoverschrijdende zaken en om potentiële eisers af te schrikken zich met dergelijke praktijken in te laten.
Dit omvat de vroegtijdige afwijzing van duidelijk ongegronde zaken en de mogelijkheid voor SLAPP-doelwitten om financiële schadevergoeding te krijgen.
Het toepassingsgebied van de richtlijn beschermt expliciet vakbonden en de uitoefening van het recht op vrijheid van vereniging en vergadering.
Isabelle Schömann, adjunct-secretaris-generaal van het EVV, zei hierover het volgende:
“Werkgevers en sommige regeringen gebruiken SLAPP’s steeds vaker als tactiek om te voorkomen dat werknemers en hun vakbonden zich uitspreken of actie ondernemen tegen slechte arbeidsomstandigheden en schendingen van arbeidsrechten.
“Vandaag hebben we een belangrijke stap gezet in de strijd tegen deze schandelijke tactieken.
“De SLAPP-richtlijn zal helpen om ervoor te zorgen dat de wet aan de kant staat van degenen die de democratie en de mensenrechten verdedigen in plaats van degenen die dure advocaten kunnen betalen om hun misstanden te verdoezelen.
“Dit zijn echter slechts minimumnormen en de lidstaten moeten ervoor zorgen dat degenen die zich uitspreken in het algemeen belang volledig beschermd zijn tegen SLAPP’s wanneer ze deze richtlijn in nationale wetgeving omzetten.”
Het EVV is de stem van de werknemers en vertegenwoordigt 45 miljoen leden van 93 vakbondsorganisaties in 41 Europese landen, plus 10 Europese vakbondsfederaties.
Het EVV is ook te vinden op Facebook, Twitter, YouTube en Flickr.
