In Amsterdam, in het Museum Het Rembrandthuis, kon je onlangs het onbekende geluid van een tatoeagenaald horen zoemen in een kamer naast onbetaalbare kunstwerken uit de Gouden Eeuw. Tatoeëerder Henk Shiffmaker en andere Amsterdamse topkunstenaars hebben een aantal beroemde schetsen van Rembrandt bewerkt om ze geschikt te maken voor het tatoeëren van permanente souvenirs bij enthousiaste bezoekers. Waar Shiffmaker waarde aan hecht is de juxtapositie tussen highbrow en lowbrow – het inkten van schetsen van de beroemde Nederlandse meesters op de huid van bezoekers. Zoals Shiffmaker uitlegde aan The Associated Press, “het is geweldig dat deze twee werelden elkaar kunnen bezoeken. Eigenlijk is het één wereld omdat het over kunst gaat.”
Inderdaad, lichaamskunst en meer conventionele kunstvormen zijn nauw met elkaar verbonden, en net zoals elke geweldige tattoo begint met een zorgvuldig uitgewerkt ontwerp, zijn de carrières van veel toonaangevende tatoeëerders geworteld in hun aangeboren artistieke talent.
Kijk maar naar het verhaal van Jay B., een opkomende tatoeëerder die in Italië geboren is en in Barcelona woont. Als kind was Jay B. altijd al geïnteresseerd in kunst en hij begon al op jonge leeftijd met tekenen. In een tattooshop, waar hij schetsen maakte terwijl hij wachtte tot zijn vader klaar was met het zetten van een tattoo, zag een tatoeëerder Jay’s tekening en vertelde hem dat hij moest overwegen om tatoeëerder te worden. Jay had tatoeëren nooit als een carrièreoptie gezien, maar de suggestie van de tatoeëerder liet hem niet los en hij begon met het tekenen van op tatoeages geïnspireerde kunst. Op de jonge leeftijd van 19 belde Jay een plaatselijke tatoeëerder in zijn geboorteland Italië en vertelde hem dat hij ook tatoeëerder wilde worden. En zo begon een reis die zich over jaren en landen zou uitstrekken voordat hij uiteindelijk zou besluiten om zich te vestigen in Barcelona, Spanje om zijn vakmanschap aan te scherpen in de stad die hem heeft geadopteerd.
Om geld te sparen om aan zijn nieuwe avontuur te beginnen, werkte hij in twee van de beste tattoo studio’s in Turijn; een van de mensen die hij daar ontmoette zou zijn meester worden en hem begeleiden op zijn reis om een volwaardig artiest te worden en naar Barcelona te verhuizen. Jay koos heel bewust voor Barcelona – hij had al veel waardering voor de ontluikende tattoo scene in de stad en was onder de indruk van het kaliber van de tatoeëerders daar. Toen hij in 2018 voor het eerst in Barcelona aankwam, was de concurrentie inderdaad hevig en moest hij hard werken en vastberaden zijn om zijn eerste baan in de studio te vinden.
Barcelona trekt een overvloed aan getalenteerde tatoeëerders aan
De markt in Barcelona was in het begin moeilijk voor Jay om in te breken – zoals het voor elke aspirant-tatoeëerder zou zijn, gezien de reputatie van de stad als vaste smaakmaker op het gebied van kunst en cultuur en haar tatoeage-industrie van topniveau.
De plaats van de Catalaanse stad op het wereldtoneel van tatoeages werd verstevigd door de aanwezigheid van een aantal hoog aangeschreven internationale tatoeage-evenementen waardoor de stad zich kon profileren als één van Europa’s belangrijkste bestemmingen voor tatoeage toerisme. De reputatie wordt nog versterkt door het feit dat de stad al 25 jaar gastheer is van de befaamde Barcelona Tattoo Expo, die duizenden bezoekers en artiesten van over de hele wereld aantrekt. Naast een indrukwekkend niveau van kunstzinnigheid staat de tatoeage-industrie in Barcelona bekend als een plek waar er geen barrières zijn voor creativiteit. De in Argentinië geboren kunstenaar Paolo Goag, die meer dan tien jaar geleden naar Barcelona verhuisde, categoriseerde de tatoeagescene als een plek waar “je zelf zegt wat creatief is; ik kan niet zeggen dat wat op je lichaam zit geen kunst is”. Ongeacht de gekozen afbeelding, “tonen tatoeages seksualiteit, kracht; ze laten zien dat je mooi bent.”
Deze geest van artistieke openheid was een van de kwaliteiten die Jay B. en veel gelijkgestemde kunstenaars naar de stad trok. Hoewel het misschien een veeleisende stad is om te beginnen als jonge tattoo-artiest, blijft het niveau van zijn collega-artiesten een constante bron van inspiratie. Barcelona is een uitstekend voorbeeld van hoe gelijken elkaar aantrekken en hoe tatoeëerders van over de hele wereld ervoor gekozen hebben om samen te komen in Barcelona om omringd te worden door andere getalenteerde artiesten die de stad allemaal zien als de volgende stap in artistieke zelfontplooiing. In Jay’s geval was hij zich vooral bewust van het aantal zeer bekwame tatoeëerders in Barcelona die gespecialiseerd zijn in de neo-traditionele stijl waar hij zelf de voorkeur aan geeft.
Jay beschrijft zijn tatoeages als onderdeel van de neo-traditionele stijl. Traditionele tatoeages, synoniem met gedurfde lijnen en felle kleuren, vinden hun oorsprong in zeelieden in de jaren 1700. In dezelfde geest hebben neo-traditionele tatoeages hun wortels in traditionele tatoeages, maar ze geven de voorkeur aan complexere kleurenpaletten en variatie in lijndikte en hebben belangrijke Art Nouveau invloeden. Neo-traditionele tatoeages laten ook een gevarieerd onderwerp toe. Je hoeft maar een blik te werpen op Jay’s Instagram-profiel om de ingewikkelde kleurenpaletten in rood en oranje te zien die volledige ruggen, armen en benen bedekken.
De belichaming van een artistieke gemeenschap
Hoewel Jay’s verhaal over het vinden van verwantschap tussen de neo-traditionele tatoeëerders in Barcelona zijn eigen verhaal is, is het een echo van de ervaringen van kunstenaars voor hem en benadrukt het de rol die de gemeenschap speelt in de wereld van het tatoeëren. Barcelona volgt een interessante trend waarbij artiesten samenkomen in een stad om hun vak te verfijnen in het gezelschap van andere artiesten. Het gemeenschappelijke doel is er niet een van competitie, maar eerder van inspiratie, creativiteit en kruisbestuiving.
In zo’n omgeving is het niet verwonderlijk dat artiesten als Jay B. naar Barcelona trekken om samen te zijn met de allerbeste van hun collega’s en dat klanten dit voorbeeld volgen. Zoals mede-tatoeëerder Flav Ink uit Barcelona zei: “Mensen willen een herinnering aan hun tijd hier. Deze stad inspireert je om vrij te zijn.”
