De wens van Donald Trump om buitenlandse verwikkelingen te vermijden was niet nieuw. In 1987 betaalde hij voor advertenties in de New York Times, The Washington Post en de Boston Globe waarin hij betoogde dat de VS werd uitgebuit door andere landen die hun economieën opbouwden “ongehinderd door de enorme kosten van hun verdediging omdat de VS het gratis deden” – schrijft Dick Roche, voormalig Iers minister voor Europese zaken en voormalig minister van Milieu.
Dick Roche, voormalig Iers minister van Europese Zaken
Het standpunt van Trump destijds en nu is niet in strijd met de Amerikaanse geschiedenis.
George Washington drong erop aan dat de Verenigde Staten buiten buitenlandse oorlogen moesten blijven. Hij vond dat de VS moest proberen een beleid van neutraliteit te handhaven in de omgang met buitenlandse regeringen. Thomas Jefferson was voorstander van een beleid van betrokkenheid bij Europese geschillen.
De VS was een onwillige en late deelnemer aan de Eerste Wereldoorlog. President Wilson besloot pas betrokken te raken na aanvallen van Duitse onderzeeërs op passagiers- en koopvaardijschepen.
Na WO I werd de VS moe van betrokkenheid bij buitenlandse oorlogen.
Non-interventionistische neigingen kregen weer de overhand in de Amerikaanse politiek. De VS was een onwillige partner in de Volkenbond. In de jaren 1930 beweerden critici dat de Amerikaanse betrokkenheid bij de Eerste Wereldoorlog was ingegeven door bankiers en munitiehandelaren met zakelijke belangen in Europa.
In 1935 nam het Congres de eerste Neutraliteitswet aan die de export van “wapens, munitie en oorlogstuig” verbood. In 1937 werd de Neutraliteitswet uitgebreid. In 1939 stuitten de pogingen van president Roosevelt om Tsjecho-Slowakije van wapens te voorzien op problemen in het Congres.
De VS hield zich buiten de Tweede Wereldoorlog tot na het Japanse bombardement op Pearl Harbour in december 1941. Toen de VS Japan de oorlog verklaarde, verklaarden Duitsland en Italië de VS de oorlog.
Dingen veranderden na WOII
Na de Tweede Wereldoorlog leidde de bezorgdheid over de verspreiding van het communisme tot een verandering. In 1947 kondigde de Britse regering aan dat ze het zich niet langer kon veroorloven om de Griekse regering te steunen, die te maken had met een gewapende communistische opstand.
Dit was de laatste in een reeks van “terugtrekkingen” door de Britten. In ernstige financiële moeilijkheden na de Tweede Wereldoorlog had de Britse regering zich teruggetrokken uit de vredeshandhaving in Palestina, haar engagement in India afgebouwd en haar militaire aanwezigheid uit Egypte teruggetrokken.
Uit angst dat een vacuüm als gevolg van de Britse terugtrekking de deur open zou zetten voor Moskou om de communistische invloed snel uit te breiden, besloot de Amerikaanse president dat actie noodzakelijk was. [Een Britse terugtrekking uit Griekenland, Egypte en Palestina zou, zo vreesden de Amerikanen, militaire kwetsbaarheden creëren in het oostelijke Middellandse Zeegebied en zou kunnen betekenen dat het Suezkanaal onder controle van de Sovjet-Unie zou komen].
President Truman kondigde aan dat “het een beleid van de Verenigde Staten moet zijn om vrije volkeren te steunen die zich verzetten tegen pogingen tot onderwerping door gewapende minderheden of druk van buitenaf.” Dat werd de basis van de Truman-doctrine, het Marshallplan en uiteindelijk de oprichting van de NAVO – en tot de VS de ‘verantwoordelijkheid voor het leiderschap van de vrije wereld’ op zich namen.
Sinds de Vietnamoorlog zwaaide de slinger in de VS langzaam terug naar non-interventionisme.
Donald Trump zag dit duidelijk als een potentieel belangrijke politieke beweging, al in 1987 toen hij advertenties kocht in de New York Times, The Washington Post en de Boston Globe.
Tijdens zijn eerste ambtstermijn had Trump niet de ervaring of de capaciteit om de richting in te slaan die hij in die advertenties voorstond. Hij bevindt zich in een veel sterkere positie om tijdens zijn tweede termijn stappen te zetten. Dat vormt een reëel probleem voor Europa. Het roept ook 2 vragen op voor EU-beleidsmakers
Waarom heeft het zo lang geduurd voordat ze dit zagen aankomen?
Dick Roche is voormalig Iers minister van Europese Zaken en voormalig minister van Milieu.
