Weken voordat ze werd herkozen voor een nieuwe termijn aan het roer van de Europese Commissie, legde von der Leyen een verklaring af over het openen van onderhandelingen met Oekraïne en Moldavië.
“We staan aan de vooravond van een belangrijk en transformerend moment voor deze twee landen en voor onze Unie. En we vieren de waarden en beginselen die ons binden. De bevolking van Oekraïne en Moldavië heeft laten zien dat ze vastbesloten is om deel uit te maken van dit project”, zei ze in een videotoespraak.
Moldavië is van strategisch belang voor zowel de Europese Unie als de NAVO. Zo werd er in 2022, aan het begin van de invasie in Oekraïne, ernstig over gesproken wat er zou gebeuren als de kuststad Odessa in Oekraïne zou vallen. Gelukkig is dat niet gebeurd, maar het laat wel zien dat er angst is dat Rusland een nieuwe poging zou kunnen doen om Moldavië te bereiken, en er is reden om je zorgen te maken dat andere landen in de oorlog worden meegesleurd.
De stabiliteit van Moldavië is de grootste zorg voor zijn westelijke buurman Roemenië, een EU- en NAVO-lidstaat. Roemenië heeft zijn volledige steun toegezegd aan de integratie van de piepkleine Oost-Europese republiek in de EU. Onlangs heeft de Roemeense president Klaus Iohannis gezegd dat hij een groot voorstander is van het uitbreidingsproces van de Europese Unie en benadrukt dat Roemenië de Europese integratie van Moldavië en Oekraïne zal steunen.
Europa heeft nog een reden om zich zorgen te maken: Zonder Moldavië zou Europa een groter vluchtelingenprobleem hebben. Sinds de grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne afgelopen februari zijn meer dan 765.000 mensen vanuit Oekraïne overgestoken naar Moldavië en het kleine land biedt volgens de VN onderdak aan meer dan 108.000 geregistreerde vluchtelingen.
De commissie buitenlandse zaken van het Europees Parlement wordt momenteel gedomineerd door de Europese Volkspartij, die voorstander is van het uitbreidingsproces. De commissie buitenlandse zaken zal de komende 5 jaar worden geleid door David McAllister, die deel uitmaakte van een partijoverschrijdende werkgroep die belast was met het opstellen van het vierjarige werkprogramma voor buitenlands beleid van het Europees Parlement.
Rareş Bogdan, ook van de Europese Volkspartij, wordt vicevoorzitter van de Commissie buitenlandse zaken met een duidelijke agenda gericht op de Republiek Moldavië. “Mijn absolute prioriteit is de situatie in de Republiek Moldavië die op alle fronten wordt gechanteerd door de Russische Federatie en te maken heeft met een informatieoorlog”, zei hij. Bogdan, een Roemeens lid van het Europees Parlement, voegde eraan toe dat zijn benoeming een succes is voor Roemenië omdat zijn land een integrale rol kan spelen in het uitbreidingsproces voor Georgiërs, Oekraïners en vooral Moldaviërs.
Wat Oekraïne betreft, komen de zaken in een stroomversnelling. Op 8 november 2023 heeft de Europese Commissie aanbevolen toetredingsonderhandelingen met Oekraïne te openen. Op 14 december 2023 besloot de Europese Raad de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne te openen. Op 21 juni 2024 stemde de Europese Unie ermee in om toetredingsonderhandelingen met Oekraïne te beginnen. Op 25 juni 2024 hield de EU de eerste bijeenkomst van de Intergouvernementele Conferentie op ministerieel niveau om de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië officieel te openen.
Ook landen aan de oostflank van zowel de NAVO als de EU, zoals Roemenië, hebben hun steun uitgesproken voor de Europese integratie van Oekraïne. De Europese Unie wil Oekraïne ook economisch integreren in de regio. De Europese Unie gaf een subsidie van 13,9 miljoen euro voor de verbetering van de wegvervoersinfrastructuur aan de staatsgrensovergangen tussen Oekraïne, Moldavië en Roemenië.
Het belangrijkste doel van het project is om de capaciteit binnen de belangrijkste “EU solidariteitsroute” te vergroten, wat de export- en importactiviteiten van Oekraïne naar de Europese Unie zal vergemakkelijken.
Georgië daarentegen doet het niet zo goed op de weg naar integratie in de EU. Slechts enkele maanden na het verkrijgen van de status van kandidaat-lidstaat werd de hoop van Georgië om toe te treden tot de EU de kop ingedrukt door een wet die door het Westen gesteunde NGO’s en media als “buitenlandse agenten” zal bestempelen.
