Nu de ministeriële bijeenkomst van de G7 voor buitenlandse zaken in 2024 plaatsvindt in Capri, Italië, is de urgentie voor concrete actie om Oekraïne te steunen nog nooit zo duidelijk geweest. Nu Russische raketten het toch al kwetsbare Oekraïense energiesysteem blijven decimeren, waardoor meer dan 200.000 mensen in Kiev zonder elektriciteit komen te zitten, zijn niet alleen woorden maar ook daden van de G7-leiders hard nodig om Poetins zucht naar vernietiging te beteugelen en Oekraïne te helpen bij zijn broodnodige herstel, schrijven Svitlana Romanko, oprichter en directeur van Razom We Stand, en Anna Ackermann, beleidsanalist bij het International Institute for Sustainable Development en bestuurslid van Ecoaction Ukraine.
Drie belangrijke prioriteiten moeten bovenaan de agenda van de G7 staan: het dichten van de mazen in de sanctieregeling voor fossiele brandstoffen, het overdragen van bevroren tegoeden van Rusland ten gunste van Oekraïne en het uitbreiden van de steun aan Oekraïne om schoner en beter te herbouwen.
Het dichten van de mazen in de sanctieregeling voor fossiele brandstoffen is cruciaal voor het ondermijnen van het vermogen van Rusland om zijn oorlogsmachine te financieren. Hoewel de EU en de G7-landen een verbod hebben ingesteld op de invoer van steenkool, ruwe olie en olieproducten, zijn deze inspanningen slechts gedeeltelijk effectief geweest, omdat Europa de gasexport van Rusland blijft faciliteren. Vorig jaar stuurde Rusland schepen met meer dan 35 miljoen kubieke meter LNG naar havens in de EU, waarbij Spanje en België elk 35% van het totaal invoerden, gevolgd door Frankrijk met 23%. Het resterende volume werd verdeeld over andere EU-landen, waaronder Duitsland en Nederland.
De totale inkomsten van Rusland uit de export van fossiele brandstoffen zijn duizelingwekkend hoog gebleven en bedragen sinds het begin van de invasie meer dan 600 miljard euro. Het is onaanvaardbaar dat EU-burgers ongewild bijdragen aan de financiering van talloze oorlogsmisdaden in Oekraïne, wat neerkomt op het equivalent van elke EU-burger die ongeveer €420 overhandigt aan het Kremlin.
Om de Russische inkomsten uit de export van fossiele brandstoffen echt te onderdrukken, moeten er strengere handhavingsmaatregelen komen. Agentschappen zoals het Amerikaanse Office of Foreign Assets Control (OFAC) en het Britse Office of Financial Sanctions Implementation (OSFI), en hun tegenhangers in de EU, moeten doorgaan met het sanctioneren van schepen die de prijsplafonds overtreden en de overslag van Russisch LNG in EU-havens onmiddellijk verbieden.
Een verbod op de voortdurende overslag in havens zoals Zeebrugge in België, Montoir en Duinkerken in Frankrijk, Bilbao en Mugardos in Spanje, en Rotterdam in Nederland, kan de Russische export naar niet-EU-landen beperken, omdat ze logistiek afhankelijk zijn van deze havens om een hogere verkoop aan niet-EU-kopers mogelijk te maken.
Bovendien moet de invoer van olieproducten die geproduceerd zijn op basis van Russische ruwe olie verboden worden in landen als India, waar deze olieproducten slechts 3% uitmaken van de totale invoer van de sanctielanden. Een verbod zou geen inflatie veroorzaken, maar zou de Russische exportinkomsten met 332 miljoen euro per maand verminderen.
Inbeslagname van bevroren Russische tegoeden is een andere manier om Oekraïne te steunen. Bijna 300 miljard dollar aan Russische overheidsactiva is bevroren in G7- en EU-lidstaten, waarvan het grootste deel in België en andere EU-lidstaten. Confiscatie van deze tegoeden is niet alleen juridisch gerechtvaardigd, maar is ook een proportionele internationale tegenmaatregel tegen de agressie van Rusland, die zich tot buiten Oekraïne zou kunnen uitbreiden als deze ongecontroleerd doorgaat. De bevroren tegoeden, waaronder die van de Russische Centrale Bank, zouden kunnen dienen als een belangrijke bron van steun en compensatie voor de verliezen en wederopbouwbehoeften van Oekraïne, die worden geschat op 453 miljard euro voor twee jaar oorlog.
Het allerbelangrijkste is dat Oekraïne wordt gesteund om weer beter op te bouwen, wat essentieel is voor het herstel en de veerkracht van het land op de lange termijn. Met meer dan 50% van de energie-infrastructuur beschadigd of vernietigd, staat Oekraïne voor enorme uitdagingen bij de wederopbouw. DTEK, het grootste particuliere energiebedrijf van Oekraïne, heeft gemeld dat vijf van zijn zes grote kolencentrales zijn beschadigd, waardoor de capaciteit met 80% is afgenomen.
Na de Russische vernietiging van de Trypilska-krachtcentrale – de grootste in de regio Kiev – meldde het staatsbedrijf Centrenergo een verlies van 100% van de opwekkingsfaciliteiten. Oekraïense energiemedewerkers blijven dapper hun leven riskeren om vitale functies draaiende te houden en betalen vaak de ultieme prijs voor hun toewijding aan hun land: honderden werknemers in de energiesector zijn omgekomen terwijl ze werkten om het systeem draaiende te houden.
De Wereldbank schat de totale kosten van economisch herstel en wederopbouw op bijna 500 miljard dollar. De onmiddellijke wederopbouwbehoeften blijven toenemen, net als dit bedrag, omdat de Russische strijdkrachten de energiefaciliteiten en openbare infrastructuur van Oekraïne meedogenloos blijven aanvallen. Ten minste 20% van het totale voorgestelde budget voor de financiering van de wederopbouw moet worden besteed aan de ondersteuning van de overgang naar schone energie, die tegelijkertijd ten goede komt aan klimaat- en milieumaatregelen.
Gedecentraliseerde productie van schone energie, energie-efficiënte en groene wederopbouwprojecten zijn al erg in trek bij Oekraïense gemeenschappen die op zoek zijn naar manieren om hun veiligheid op korte, middellange en langere termijn te verbeteren. Om het risico op een humanitaire ramp te beperken, biedt meer financiering voor de bouw van gedecentraliseerde energiebronnen, zoals windinstallaties en lokale zonnepanelen, betrouwbare energie zonder de noodzaak van dure import van fossiele brandstoffen en kan dit van vitaal belang blijken voor de wederopbouw van Oekraïne.
De recente recordgroei van financieel voordelige hernieuwbare energiebronnen lost niet alleen de vraag naar energiezekerheid op, maar verzacht ook de klimaatuitdagingen en biedt een levensvatbare oplossing voor de unieke energiezekerheidsbehoeften van Oekraïne.
Als de G7 bijeenkomt, moet het echte solidariteit met Oekraïne tonen door middel van beslissende actie, niet alleen woorden van steun in een slotverklaring. De tijd van krachtige retoriek zonder bijpassende acties is nu voorbij; het is nu tijd voor echte acties die een tastbaar verschil zullen maken op de weg van Oekraïne naar vrede, stabiliteit en een toekomst met schone energie. De G7 moet de kans grijpen en haar beloften nakomen om Oekraïne te steunen in deze tijd van nood.
Svitlana Romanko, PhD, is internationaal milieuadvocaat en directeur van Razom We Stand, een onafhankelijke Oekraïense beweging die zich inzet voor de permanente nederlaag van de Russische agressie op basis van fossiele brandstoffen en een toekomst met schone energie voor Oekraïne en de wereld.
Anna Ackermann is stichtend lid van het Centrum voor Milieu-initiatieven “Ecoaction”, waar ze werkte als hoofd van de klimaatafdeling en momenteel bestuurslid is. Ze is ook beleidsanalist bij het International Institute for Sustainable Development en werkt aan een groene wederopbouw van Oekraïne.
