De wet creëert een nieuw misdrijf van ‘psychologische onderwerping’, beperkt de mogelijkheid om kritiek te leveren op reguliere medische behandelingen en brengt de vrijheid van godsdienst of geloof ernstig in gevaar. Door Massimo Introvigne, een Italiaanse godsdienstsocioloog, schrijvend voor Mensenrechten Zonder Grenzen (HRWF).
Op 9 april keurde Frankrijk eindelijk zijn nieuwe gewijzigde anti-sekte wet goed, na maanden van debatten waarin de regering er niet in slaagde de Senaat te overtuigen, die op 2 april de tekst opnieuw in zijn geheel verwierp. Volgens het eigenaardige Franse systeem is het echter zo dat als de Senaat en het Huis onverenigbare standpunten innemen over een wetsontwerp, de stem van het Huis uiteindelijk doorslaggevend is. Terwijl de regering zwaar lobbyde bij de parlementsleden ten gunste van de tekst, was de oppositie aanzienlijk, zelfs in het Huis, waar de wet werd goedgekeurd met 146 ‘ja’ en 104 ‘nee’.
Toch is de wet nu aangenomen, hoewel de grote oppositie die ertegen was misschien van invloed zal zijn op de handhaving ervan. De naam van de wet verwijst naar “het versterken van de strijd tegen cultische afwijkingen”. De reden die wordt gegeven voor een nieuw hard optreden tegen ‘sektes’ is dat het aantal ‘saisines’ dat binnenkomt bij het overheidsbureau tegen sektes MIVILUDES toeneemt. Zoals Bitter Winter heeft gedocumenteerd zijn ‘saisines’ geen rapporten van werkelijke incidenten, bevatten ze eenvoudige vragen die naar MIVILUDES worden gestuurd en kunnen ze gemakkelijk vals of gemanipuleerd zijn.
Er wordt ook beweerd dat ‘sektes’ groeiden tijdens COVID en dat sommigen anti-vaccinatie ideeën verspreiden. Daarom is er een nieuw misdrijf gecreëerd, namelijk “uitlokking van het afzien van of het niet ondergaan van een noodzakelijke medische of profylactische behandeling”, die over het algemeen wordt aanbevolen door de medische gemeenschap en die wordt bestraft met een gevangenisstraf van een jaar plus een boete. De implicaties gaan natuurlijk veel verder dan COVID en vaccins.
Merk op dat de Raad van State bij het bestuderen van het wetsontwerp heeft aanbevolen om dit artikel te schrappen omdat het gevaarlijk zou zijn voor de vrijheid van meningsuiting en “de vrijheid van wetenschappelijke debatten”. De regering verwierp echter de aanbeveling van de Staatsraad en behield het artikel. De strijd in de Senaat leidde alleen tot de introductie van een nieuwe paragraaf ter bescherming van ‘klokkenluiders’ die twijfelachtige praktijken van medische bedrijven onthullen.
De anti-sekte maatregelen worden ook versterkt door de anti-sekte verenigingen toe te staan aanwezig te zijn in rechtszaken tegen ‘sektes’ als burgerlijke partijen en door rechters en aanklagers aan te moedigen de mening van de MIVILUDES te vragen over groepen die ze berechten of vervolgen. Parlementaire amendementen gaven de MIVILUDES ook een nieuwe en versterkte status.
De kern van het nieuwe wetsontwerp is de creatie van een nieuw misdrijf van ‘psychologische onderwerping’. In de wet staat: “Het is strafbaar met een gevangenisstraf van drie jaar en een boete van 375.000 euro om personen in een toestand van psychologische of fysieke onderwerping te brengen of te houden die het gevolg is van het uitoefenen van ernstige of herhaaldelijke druk of technieken die hun beoordelingsvermogen kunnen aantasten en die tot gevolg hebben dat hun lichamelijke of geestelijke gezondheid ernstig verslechtert of dat zij een handeling verrichten of zich onthouden van een handeling die hun ernstig schaadt”.
De straf wordt echter “vijf jaar gevangenisstraf en een boete van 750.000 euro” wanneer de “psychologische onderwerping” betrekking heeft op een minderjarige of “een persoon wiens bijzondere kwetsbaarheid, als gevolg van leeftijd, ziekte, gebrekkigheid, lichamelijke of geestelijke gebreken of zwangerschap, duidelijk is of bekend is bij de dader”. Dezelfde verhoogde straf is van toepassing “wanneer het strafbare feit wordt gepleegd door de feitelijke of wettelijke leider van een groep die activiteiten ontplooit met als doel of gevolg het creëren, in stand houden of uitbuiten van de psychische of lichamelijke onderwerping van de personen die aan deze activiteiten deelnemen” (lees een “sekteleider”) of “wanneer het strafbare feit wordt gepleegd door middel van het gebruik van een online openbare communicatiedienst of via een digitaal of elektronisch medium” (gericht op “sektische” propaganda via websites en sociale media).
De straffen worden verder verhoogd tot zeven jaar gevangenisstraf en een boete van een miljoen euro wanneer twee van de bovenstaande omstandigheden zich samen voordoen of “het misdrijf wordt gepleegd als onderdeel van een georganiseerde bende door leden van een groep die activiteiten ontplooit met als doel of gevolg het creëren, in stand houden of uitbuiten van de psychologische of fysieke onderwerping van personen die deelnemen aan deze activiteiten”. Voor anticulti-activisten zijn ‘sektes’ die ‘psychologische onderwerping’ beoefenen per definitie ‘georganiseerde bendes’.
Het is belangrijk om het verschil te begrijpen met de eerder bestaande bepalingen over abus de faiblesse (misbruik van zwakheid) en waarom de regering gelooft dat het nieuwe misdrijf het mogelijk zal maken om ‘cultische afwijkingen’ die niet onder de vorige wet vielen, strafbaar te stellen. De abus de faiblesse werd bestraft wanneer een slachtoffer zich in een “situatie van zwakte” bevond en (naar verluidt) via psychologische technieken ertoe was aangezet iets te doen wat schadelijk voor haarzelf was, bijvoorbeeld een grote donatie doen of zich seksueel overgeven aan de “sekteleider”.
In het inleidende commentaar bij de nieuwe wet beweerde de regering dat “de Over-Picard wet [d.w.z. de anti-sekte wet van 2001] in zijn huidige tekst niet toelaat om de psychologische of fysieke onderworpenheidstatus die bepaald wordt door operaties en technieken die erop gericht zijn om het slachtoffer onder de controle van de dader te brengen, rechtstreeks strafbaar te stellen”.
Het nieuwe misdrijf verschilt in twee opzichten van de abus de faiblesse. Ten eerste is het niet noodzakelijk dat het slachtoffer zich in een situatie van ‘zwakte’ bevindt. Iedereen kan het slachtoffer zijn van ‘psychologische onderwerping’. Ten tweede is het gebruik van ‘of’ in plaats van ‘en’ in de zin die de verslechtering van de geestelijke gezondheid van het slachtoffer verbindt met het feit dat de ‘hersenspoeltechnieken’ de gemanipuleerde persoon ertoe kunnen brengen zichzelf iets aan te doen dat schadelijk is voor haarzelf, allesbepalend. Zoals hetzelfde inleidende rapport uitlegt, maakt deze ‘of’ het mogelijk om de ‘psychologische onderwerping’ te bestraffen, zelfs wanneer niet kan worden bewezen dat het slachtoffer werd aangezet tot zelfbeschadigend gedrag. Het is voldoende om aan te voeren dat “een verslechtering van de geestelijke gezondheid” heeft plaatsgevonden.
Het rapport specificeert dat situaties van psychologische onderwerping, bijna per definitie, normaal gesproken leiden tot een “verslechtering van de geestelijke gezondheid van het slachtoffer”. Vandaar dat het gebruik van de mysterieuze “technieken die een situatie van psychologische onderwerping creëren” bestraft zal worden, zelfs wanneer het slachtoffer geen specifiek gedrag heeft vertoond dat geclassificeerd kan worden als zelfbeschadigend. Immers, anti-cultisten beweren dat lid worden of blijven van een ‘sekte’ op zichzelf al een gevaar is voor de geestelijke gezondheid. En vergeet niet dat de anti-sekte verenigingen deel zullen uitmaken van de rechtszaken om deze theorie door te drukken, en bij twijfel worden de aanklagers en rechters geadviseerd om de mening van de MIVILUDES te vragen.
De meeste geleerden op het gebied van nieuwe religieuze bewegingen zijn het erover eens dat ‘hersenspoeling’ niet bestaat en dat de beschuldiging ervan in feite bedrog is. Als het normale proces van religieuze overtuiging betrekking heeft op overtuigingen en praktijken die de machthebbers als ‘normaal’ beschouwen, dan wordt er gesteld dat er geen sprake is van ‘hersenspoeling’. Als de overtuigingen en praktijken onconventioneel of impopulair zijn, wordt dit aangevoerd als bewijs dat alleen ‘gehersenspoelde’ slachtoffers ze kunnen omarmen omdat ze in een status van ‘psychologische onderwerping’ zijn gebracht.
De Franse regering verkondigt plechtig dat ze met de nieuwe wet geen overtuigingen criminaliseert, maar alleen de technieken waarmee bepaalde overtuigingen worden gepromoot. Maar in feite is het bewijs dat een geloof is aangeleerd door middel van ‘illegale’ technieken dat de anti-cultisten, de MIVILUDES, de meerderheid van de samenleving of de media het beschouwen als een ‘cultische afwijking’. De obsessie van Frankrijk voor sekten, zoals opgemerkt door vooraanstaande internationale geleerden, maakt het land nog steeds een van de slechtste plaatsen in de democratische wereld voor vrijheid van godsdienst of geloof.
