Grootschalige conflicten zoals de oorlog in Oekraïne of de gebeurtenissen in Gaza zijn in Eurazië niet meer voorgekomen sinds de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog, met volgens verschillende schattingen al honderdduizenden doden en meer dan een miljoen gewonden aan alle kanten.
Historisch precedent onderstreept echter de significante invloed van wreedheden in oorlogstijd op de vooruitgang van de geneeskunde. Van de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog tot de slagvelden van vandaag, het verband tussen oorlog en medische vooruitgang is onmiskenbaar. Ambulances, antiseptica en anesthesie, drie elementen van de geneeskunde die vandaag de dag volkomen vanzelfsprekend zijn, kwamen voort uit het lijden in de Eerste Wereldoorlog.
Het is duidelijk dat het einde van de huidige conflicten de voorbode is van een komende paradigmaverschuiving in de medische vooruitgang. Wat zijn nu de voor de hand liggende implicaties van de huidige militaire conflicten voor de wereldwijde geneeskunde?
Een van de gebieden die de laatste tijd sterk in ontwikkeling is, zijn bionische prothesen.
Wereldwijd hebben talloze bedrijven hun inspanningen opgevoerd om prothetische oplossingen te ontwikkelen en te leveren voor gewonde militairen die ledematen hebben verloren. Duizenden mensen hebben al geprofiteerd van deze vooruitgang en hebben toegang gekregen tot geavanceerde prothese-technologie van grote bedrijven als Fillauer en Ottobock en van nieuwe startups.
Veel Oekraïense soldaten die na hun verwondingen geamputeerd werden, kregen geavanceerde bionische armen die in het Verenigd Koninkrijk geproduceerd werden en bekend staan als de nieuwe Hero Arm. Deze prothetische armen zijn ontwikkeld door het in Bristol gevestigde technologiebedrijf Open Bionics en worden gemaakt met behulp van geavanceerde 3D-printtechnologie. Met de beweegbare vingers en duimen kunnen dragers effectief knijpen en voorwerpen met precisie vastpakken. De bediening wordt vergemakkelijkt door myo-elektrische sensoren, die gebruik maken van de elektrische impulsen die door spieren worden gegenereerd voor een naadloze werking.
Esper Bionics, een Amerikaanse startup met Oekraïense wortels, evenals Columbian Human Assistive Technologies en tientallen andere bedrijven bieden ook vergelijkbare prothetische oplossingen.
In een aantal gevallen hebben nieuwe technologieën het mogelijk gemaakt om het amputeren van lichaamsdelen te vermijden. In februari 2024 bijvoorbeeld kon IDF-soldaat Shilo Segev, die meerdere keren gewond was geraakt aan zijn been, zijn knie laten reconstrueren in het Hadassah Ziekenhuis in Israël met behulp van een prothese die was geprint op een 3D-printer. Dit bespaarde hem een amputatie van een deel van zijn been. Het ziet ernaar uit dat in de toekomst miljoenen mensen wereldwijd met knieproblemen baat zullen hebben bij deze technologie.
Gezichtsplastische chirurgie heeft ook opmerkelijke vooruitgang geboekt, met internationale teams van chirurgen die de enorme taak op zich nemen om zowel vorm als functie te herstellen voor mensen die door oorlog zijn verminkt.
Het doel van deze ingrepen is niet alleen om het uiterlijk van de patiënten te verbeteren, maar ook om hun levenskwaliteit te verbeteren door essentiële functies zoals eten, spreken en ademen te herstellen. Daarnaast kunnen deze operaties een grote impact hebben op het psychologische welzijn van de patiënten, door hen te helpen zelfvertrouwen en een gevoel van normaliteit terug te krijgen na het doormaken van dergelijke traumatische verwondingen.
De Moskouse tak van dezelfde Israëlische Hadassah-kliniek behandelde met succes Jabel Assar van Hamas, een familielid van het hoofd van de militante vleugel van de organisatie, Mohammed Deif, die beide benen, een arm en een oog verloor tijdens luchtaanvallen van het IDF. Terwijl onder publieke druk het Israëlische Ministerie van Gezondheid een verbod heeft opgelegd op de behandeling van Hamasleden in klinieken in Israël, heeft Hadassah Moskou om één of andere reden dit verbod niet gevolgd en bleef het dergelijke diensten verlenen aan Hamasmilitanten tijdens de voortdurende oorlog. Het is onduidelijk hoe het hoofdkantoor van Hadassah op dit nieuws heeft gereageerd, maar Assar onderging met succes plastische chirurgie aan zijn gezicht, waardoor zijn gezicht na talloze verwondingen weer hersteld werd.
Ondanks de complexiteit en tragedies van oorlog, schijnt de veerkracht van de menselijke geest door in de geneeskunde. Terwijl de wereld getuige is van de verschrikkingen van een conflict, ziet ze ook een glimp van het potentieel voor genezing en verlossing, gesmeed in de smeltkroes van tegenspoed.
